កម្ពុជា ជាប្រទេសមួយដែលបានឆ្លងកាត់របបប្រល័យពូជសាសន៍ ជាប្រទេសមួយដែលមានប្រទេសជិតខាងមានកម្លាំងខ្លាំងក្លានិងចូលចិត្តដណ្ដើមយកទឹកដីរបស់គេ។ ជាប្រទេសមួយដែលគ្រប់គ្រងដោយរបបសក្ដិភូមិរបៀបថ្មី ហើយមេដឹកនាំនៃរបបនេះ (nomenklatura) កំពុងតែធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាស្ទើរតែផុតដង្ហើម។ ប្រទេសកម្ពុជា គេអាចនិយាយថាជាប្រទេសដែលទទួលទុក្ខរកម្ម។ គ្មាននរណាស្គាល់ទុក្ខធុរៈប្រទេសនេះ ជាងលោក សម រង្ស៊ី នោះទេ។
លោក សម រង្ស៊ី មានដើមកំណើតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារវណ្ណៈខ្ពស់មួយ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលជិតស្និទនឹងព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ។ កាលពីនៅកុមារភាព លោក សម រង្ស៊ី បានស្គាល់ពីការរស់នៅក្នុងភាពថ្លៃថ្នូរ សម្បូរហូរហៀរ។ ប៉ុន្តែក្រោយមក លោកក៏បានឆ្លងកាត់ជីវិតក្រីក្រលំបាកតោកយ៉ាកដែរ បន្ទាប់ពីឪពុករបស់គាត់ គឺលោក សម សារី ដែលជាអ្នកនយោបាយដ៏ឆ្នើមមួយរូប ត្រូវគេបណ្ដេញចេញពីការងារ ហើយត្រូវបង្ខំចិត្តរស់នៅលាក់ខ្លួន ក្រោយមកត្រូវគេសម្លាប់។ គ្រួសារលោក សម រង្ស៊ី នៅពេលនោះក៏បង្ខំចិត្តរត់ទៅទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីសុំសិទ្ធិជ្រកកោណក្នុងឋានៈជាជនភៀសសខ្លួនដែលគ្មានទ្រព្យសម្បត្តិអ្វីទាល់តែសោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គ្រួសារនេះមិនដែលបោះបង់ចោលសេចក្ដីសង្ឃឹម ហើយក៏មិនដែលបោះបង់ចោលសេចក្ដីថ្លៃថ្នូររបស់ខ្លួនដែរ។ សម រង្ស៊ី ជាសិស្សពូកែផុតលេខ មានចំណេះវិជ្ជាជ្រៅជ្រះ ហើយទេព្យកោសល្យដ៏ល្អរបស់លោក បានធ្វើឲ្យលោកក្លាយទៅជាសេដ្ឋកិច្ចវិទូដ៏ល្បីល្បាញមួយរូប ដែលមានជំនាញខាងទិញដូរសហគ្រាសនៅក្នុងឧស្សាហកម្មប្រណីត។
ថ្វីត្បិតលោក សម រង្ស៊ី បានធ្វើឲ្យសហគ្រាសចំណេញលុយដោយសារខ្លួនគាត់ ហើយគាត់ទទួលបានប្រាក់បំណាច់យ៉ាងច្រើនក៏ដោយ គាត់មិនអាចនឹងនៅព្រងើយកន្តើយចំពោះប្រទេសកំណើតរបស់គាត់ឡើយ ដោយសារគាត់ឃើញថាប្រទេសគាត់ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃរបបមួយដែលធ្វើឲ្យមានប្រជាជនស្លាប់ទាំងគរៗ។ បន្ទាប់ពីធ្វើកិច្ចការមនុស្សធម៌នៅទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីជួយដល់ជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហម លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានចូលប្រឡូក ក្នុងនយោបាយប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីរបបកុម្មុយនីស្តបានធ្លាក់ចុះ។
លោក សម រង្ស៊ី និងភរិយារបស់គាត់ ជូឡុង សូមូរ៉ា បានចូលប្រឡូកក្នុងកិច្ចការនយោបាយ ដែលក្នុងពេលនោះ ពួកគាត់ជាអ្នកបន្តវេនពីឪពុកទាំងសងខាង។ ខាងលោក សម រង្ស៊ី គឺលោក សម សារី ហើយខាងលោកស្រីជូឡុង សូមូរ៉ា គឺលោក ញឹក ជូឡុង។ លោក សម សារី និងលោក ញឹក ជូឡុង គឺជាឥស្សរជននយោបាយខ្មែរដែលបានចូលរួមចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងនៅទីក្រុងហ្សឹណែវ ស្ដីពីបញ្ហាឥណ្ឌូចិន នៅឆ្នាំ១៩៥៤។ ចំពោះប្ដីប្រពន្ធទាំងពីរនាក់ សម រង្ស៊ី និង ជូឡុង សូមូរ៉ា នេះ ដែលធ្លាប់តែរស់នៅក្នុងបញ្ចឹមប្រទេស ការវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសដើមខ្លួនវិញគឺមានការលំបាកខ្លាំងណាស់។ ក្នុងឋានៈជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ដែលបានប្រសូត្រចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ ១៩៩១ លោក សម រង្ស៊ី បានរៀបចំឲ្យមានភាពប្រក្រតីឡើងវិញនូវហិរញ្ញវត្ថុរបស់រដ្ឋ និងបានធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ កិច្ចការទាំងអស់នេះ បានធ្វើឲ្យលោក សម រង្ស៊ី មានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំង តែក៏ធ្វើឲ្យមនុស្សមួយក្រុមស្អប់គាត់ខ្លាំងណាស់ដែរ។
ក្រោយមក លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានរៀបចំបង្កើតគណប្សប្រឆាំងមួយ ដែលមាននិន្នាការប្រជាធិបតេយ្យ សេរីនិយម ឈ្មោះគណបក្សជាតិខ្មែរ និងក្រោយមកទៀតឈ្មោះថាគណបក្ស សម រង្ស៊ី។ ការបង្កើតគណបក្សនេះដែរ រឹតតែធ្វើឲ្យគួបដិបក្ខខឹងសម្បារនឹងលោក សម រង្ស៊ី ថែមទៀត ដោយពួកគេគិតថាលោក សម រង្ស៊ី ជាមនុស្សព្រហ៊ើន ហ៊ានបង្កើតបក្សប្រឆាំងជាមួយគេ។
លោក សម រង្ស៊ី បានទទួលរងគ្រោះដោយការប៉ុនប៉ងសម្លាប់ជាច្រើនលើក ហើយការតាមធ្វើឃាតលោក សម រង្ស៊ី នេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកដើរតាមគាត់ស្លាប់ជាច្រើននាក់។ ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះមុខ ការវាយប្រហារនេះ លោក សម រង្ស៊ី បានតបតទៅវិញដោយទ្រឹស្ដីសន្តិភាពនិយមនៃព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយនៅតែបន្តកិច្ចការរបស់លោកដោយឥតភ័យខ្លាច ហើយឥតរង្គោះរង្គើ ហាក់បីដូចជាដើមឈើធំៗទាំងអស់ ដែលដុះហើយមានឫសចាក់នៅក្នុងថ្មដានៃប្រាសាទអង្គរវត្ត។
អ្នកនិពន្ធ៖ សម រង្ស៊ី
ចេញផ្សាយថ្ងៃទី ១៤ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៨
Ravaged by genocide, coveted by powerful and predatory neighbors, submitted to a corrupt nomenklatura, choked by a neo-feudal regime, Cambodia is a martyr country, and no one knows this better than Sam Rainsy. Born into a patrician family in Phnom Penh, close to King Norodom Sihanouk, young Rainsy lived an opulent life but then also lived through decline, when his father, a major politician, was brutally dismissed and had to live in hiding before being assassinated.
Taking refuge in Paris, the Sam family resigned themselves to live as poor immigrants. However, they never lost their hope or dignity. A gifted student, Rainsy undertook brilliant studies that led him to become a high level finance expert, specializing in mergers and acquisitions for the luxury industry…
But, how could he be happy earning money and making money for others, when his country was sinking into cruelty in the hands of a regime practicing mass murder? From humanitarian action in Paris for the victims of the Khmer Rouge regime to election campaigns in the field following the fall of the communists, Rainsy and Saumura, his wife, launch themselves into political action, taking over the torch from their respective fathers, both of whom were signatories of the 1954 Geneva agreements on Indochina.
However, for these two westernized Cambodians, their return home was rough. Facing with difficulties, aggressions, and even assassination attempts, Rainsy countered them with Buddhist-like pacifism, while constantly seeking for calm and compromise. Becoming the Minister of Economy in the first post-war mandate government, he was able to bring order to the State finances which earned him more hostilities. It was in the opposition that he found his calling when he founded a democratic and liberal party involved in the defense of freedom. Facing the unleashing of violence prompted by such provocation, Rainsy stays the course, unperturbed and smiling, unshakable and frugal, just like the trees deeply rooted in the stones of the Angkor temples.
Author: Rainsy Sam
Publication: 05/14/2008
Ravagé par un génocide, convoité par des voisins puissants et prédateurs, mis en coupe réglée par une nomenklatura corrompue, asphyxié par un régime néoféodal, le Cambodge est un pays martyr. Nul ne le sait mieux que Sam Rainsy. Né dans une famille patricienne de Phnom Penh proche du roi Norodom Sihanouk, le jeune Rainsy connaît l'opulence, puis la déchéance lorsque son père, un homme politique de premier plan, est brutalement limogé et doit passer dans la clandestinité avant de finir assassiné. Réfugiés à Paris, les Sam vont se résigner à une vie d'immigrés pauvres. Mais jamais ils ne perdront l'espoir ni la dignité. Élève surdoué, Rainsy fera des études brillantes qui lui permettront de devenir un financier de haut vol, spécialiste des fusions-acquisitions dans l'industrie du luxe... Mais comment se contenter de gagner de l'argent et d'en faire gagner quand son pays s'enfonce dans la barbarie aux mains d'un régime qui pratique le meurtre de masse? De l'action humanitaire à Paris en faveur des victimes des Khmers rouges aux campagnes électorales sur le terrain après la chute du régime communiste, Rainsy et sa femme Saumura se lancent dans l'action politique, reprenant ainsi le flambeau de leurs pères respectifs, cosignataires des accords de Genève sur l'Indochine en 1954. Pour ce couple de Cambodgiens occidentalisés, le retour au pays est rude. Ministre de l'Économie du premier gouvernement de l'après-guerre, Sam Rainsy met de l'ordre dans les finances de l'État, combat la corruption, ce qui lui vaut un soutien populaire mais aussi de solides inimitiés. Il passe alors dans l'opposition et crée un parti démocrate et libéral, le PSR, une provocation que ne lui pardonnent pas ses adversaires. Il est la cible de plusieurs attentats qui tuent nombre de ses partisans. Aux agressions, Rainsy oppose un pacifisme d'essence bouddhique et maintient le cap, impavide et inébranlable, à l'image de ces arbres qui poussent dans la pierre des temples d'Angkor.
Auteur: Rainsy Sam
Parution : 14/05/2008
Khmer
English
French
